Hopeloosheid in de lockdown voor jongeren en wat hier tegen te doen.
Hopeloosheid in de lockdown voor jongeren en wat hier tegen te doen.
Ik weet niet hoe het met jou zit, maar ik heb deze keer meer last van de lockdown. Heb jij dit ook? Ik ben minder actief, heb minder zin om alternatieve activiteiten te bedenken en ik zit meer thuis. Ook jongeren hebben hier last van. In dit blog lees je hoe het komt dat wij met zijn allen meer last hebben van deze lockdown en wat jij als ouder kan doen om je puberzoon of dochter hierbij te helpen.
Gevoel van hopeloosheid
Een gevoel van hulpeloosheid ontstaat wanneer je herhaaldelijk in een stressvolle situatie komt waar je geen invloed op hebt. Om dit te verduidelijken is het goed om te vertellen over een experiment dat gedaan is door psychologen in de jaren 60 (Maier & Christiansen, 1976). Ze hebben toen 2 honden beide in een andere kooi gedaan en deze stroomschokken toegediend. De 1e hond kon echter door op een knopje te klikken de stroomstoot verkorten. Dan zou zowel de stroomstoot voor de 1e hond als voor de hond in de 2e kooi stoppen.
Wat de onderzoekers zagen is dat de hond met het knopje in zijn kooi actiever werd en in actie kwam tijdens de stressvolle situatie. De 2e hond, die zelf geen invloed had op de situatie, werd passiever en reageerde op een gegeven moment niet meer op de schokken.
Nog opvallender is het resultaat van het vervolg van het onderzoek. Hierbij hebben ze dezelfde honden samen in een andere kooi gezet. Een kooi waarbij opnieuw stroomstoten werden gegeven, maar nu via de bodem van de kooi. Er kon aan deze bodem ontsnapt worden door over een hekje te springen naar een ander gedeelte van de kooi. De hond die in de vorige kooi het knopje had deed dit elke keer wanneer er stroomstoten kwamen. De hond die echter in de kooi zat zonder knopje bleef ook nu, nu hij wel invloed had op de situatie, passief waardoor hij stroomstoten bleef krijgen.
Derde lockdown opnieuw een stressvolle situatie
Nu is de lockdown niet direct te vergelijken met stroomschokken. Toch zijn de situaties met elkaar te vergelijken. Wat de aangeleerde hulpeloosheidstheorie namelijk inhoudt is dat als je herhaaldelijk aan onvermijdelijke stressvolle situaties wordt blootgesteld, je op een gegeven moment ophoudt met proberen grip te krijgen op de situatie. Je wordt passief. Passiviteit maakt sip en angstig. Je doet dan geen poging meer om de situatie te veranderen, ook wanneer de gelegenheid om de situatie te verlichten zich overduidelijk voordoet.
Ik herken dit zo erg tijdens de huidige lockdown en ik zie ook veel jongeren met een hopeloos gevoel rondlopen. Waar ik in de eerste lockdown begin 2020 nog heel actief een aftekenkalender voor mezelf had gemaakt en elke dag een rondje liep na mijn werkdag, ben ik deze keer veel passiever. Ook jongeren spreken van een meer hopeloos gevoel. Je moet je neerleggen bij je lot, hoe vervelend ook. Er lijkt geen sprake van een oplossing te zijn. Ze komen daardoor niet meer in actie om er een positieve draai aan te geven.
“Door te denken dat geen enkele actie iets zal veranderen, wordt zelfs het proberen om te veranderen zinloos”.
Het gevolg van dit gevoel van hulpeloosheid zijn meer angstige en meer depressieve gevoelens. Je kan dit bij jongeren herkennen aan verminderde motivatie, meer uitstelgedrag, snel gefrustreerd zijn, opgeven als iets tegenzit en vermeerderde onzekerheid.
Wat kan je doen om jouw zoon of dochter te helpen?
1. Snap het gevoel van hopeloosheid
Door alleen al te benoemen dat je snapt dat jouw zoon of dochter zich zo voelt helpt al ontzettend. Misschien herken je het bij jezelf of kan je in ieder geval begrijpen waarom hij/zij zich zo voelt. Benoem dit ook. We hebben de neiging om te zeggen ‘je hoeft je niet zo te voelen’ of ‘ach joh, het valt toch wel mee’. Het wegstoppen van emoties werkt echter averechts. Een beetje hetzelfde als het onder water duwen van een strandbal: hoe verder je deze onder water duwt hoe harder hij weer omhoog schiet. Dus de emotie accepteren is al een enorme winst.
2. Krijg grip op de tijd
Wij mensen houden niet van controleverlies. Wanneer iets niet duidelijk is worden we onrustiger of passiever. Daarom is het hebben van geen toekomstperspectief in deze tijd extra lastig. Niet weten tot wanneer de lockdown nog duurt.. Probeer daarom te focussen op alles wat je wel weet, dat helpt. Maak bijvoorbeeld een afstreepkalender tot de volgende persconferentie. Of maak een kalender van de komende maand en schrijf hier alle belangrijke gebeurtenissen in op.
3. Plan leuke dingen die nog wel kunnen
Focus je op de dingen waar je wel controle op kan krijgen. Er mag helaas een hele hoop niet, maar daarbinnen zijn gelukkig ook activiteiten te vinden die nog wel mogen. Maak samen een lijst met activiteiten die binnen de huidige maatregelen nog zouden kunnen. Denk aan: bellen met een vriend/vriendin. Met een kleine groep afspreken. Met vrienden gamen. Buiten sporten.
Is dit voor jou en je zoon of dochter herkenbaar? Zou je graag zien dat hij/zij uit deze passieve stand stapt. We hebben een online cursus voor jongeren, waarin zij werken aan hun zelfvertrouwen. In deze cursus leren jongeren onder andere over hoe jezelf te motiveren en ‘De cirkel van invloed’. Probeer deze cursus om het gevoel van hopeloosheid in de lockdown voor jongeren te verminderen!
Laatste week gratis online zelfvertrouwen cursus
‘This is me’ voor jongeren
Jongeren leren in de cursus hoe ze meer gaan durven en zich niet meer laten tegenhouden door niet helpende gedachten. Leren jezelf te durven zijn! Meld je hieronder aan aan op de nieuwsbrief en ontvang de kortingscode* binnen een paar uur in je inbox.
Meer weten over de This is me cursus? Kijk hier.
*gratis aanmeldcode is t/m 14 januari te gebruiken.
Groetjes,
Hoi, ik ben Merel Nederend. Mijn rol bij De Ster is Psycholoog Kind en Jeugd, waar ik het allerliefste kinderen en jongeren help die het gevoel hebben er niet bij te horen. Mijn moeder vertelde mij dat ik vroeger als kleine Merel op de basisschool al kinderen die gepest worden hielp en erbij betrok. Nu mag ik bij De Ster kinderen die aansluiting bij leeftijdsgenoten missen helpen. Dit doe ik doormiddel van de kampen, cursussen of hier in een blog! Ik geef jou als ouder tips hoe jij jouw zoon of dochter kan helpen.